Amerika Birləşmiş Ştatlarında Layihə Qanuna Necə Çevrilir

Qanunların əsasında ideyalar dayanır və hər kəs qanun təşəbbüsü ilə çıxış edə bilər. Hətta adi vətəndaşlar öz Konqres nümayəndələri ilə əlaqə saxlayaraq və öz fikirlərini bölüşərək qanun layihəsi irəli sürə bilərlər. Əgər onun Konresdəki nümayəndəsi (konqresmen) razılaşsa onlar bu ideyanı layihə şəklində yaza bilərlər. Qanun layihəsinə dəstək lazımdır, ideyanı layihələşdirən konqresmen layihəni təqdim etməmişdən öncə digər konqresmenlərin dəstəyini qazanmağa çalışacaq. Konqresdə olan 100 senatordan, 435 nümayəndədən və ya 5 səs verməyən nümayəndədən hər biri qanun layihəsi təqdim edə bilər.

Layihə təqdim olunandan sonra “the hopper” adlanan qutuya yerləşdirilir. Yeni layihə nömrələnir və layihədə qeyd olunan məsələlərlə məşğul olan komitəyə göndərilir. Məsələn, kənd təsərrüfatı, təhsil,beynəlxalq münasibətlər və s. məsələlərlə məşğul olan komitələr var. Komitə layihəyə baxır, araşdırır və yenidən baxır, sonra onu alt-komitəyə göndərir. Alt-komitə də öz növbəsində layihəni araşdırır və müvafiq rəy və dəyişikliklərlə komitəyə göndərir. Sonda komitə qərar verir ki, layihə konqresdə baxılsın ya yox.

Qanun layihəsi komitə tərəfindən təsdiqləndikdən sonra müzakirəyə göndərilir – təqdim olunduğu yerdən asılı olaraq ya Nümayəndələr Palatasına, ya da Senata göndərilir.

Qanun layihəsi səsverməyə çıxarılmamışdan qabaq müzakirə olunur və Konqress nümayəndələri layihəyə dair dəyişikliklər təkliflərini irəli sürə bilərlər. Təsdiqləndiyi halda qanun layihəsi nəzərdən keçirilməsi üçün Kongresin digər palatasına ünvanlanır (Senat və Nümayəndələr Palatası təsdiqlənmiş bünün qanun layihələrini qarşılıqlı olaran nəzərdən keçirir) və bundan sonra ilkin prosesdə göstərilən mərhələlərdən keçməlidir.

Qanun layihəsi Prezidentə yalnız Konqresin palatalarından keçəndən sonra ünvanlanır. Prezident qanun layihəsini təqdidləyə və ya onun üzərinə veto qpya bilər.

Vetonu aradan qaldırmaq üçün Konqresin hər palatasının nümayələndərinin 2/3 hissəsi səs verməlidir. Tarixə nəzər salsaq görərik ki, Prezident tərəfindən vetolanan qanun layihələrinin 10 faizindən azının üzərindən veto qaldırılmışdır.

Təqdim olunan qanun layihələrindən təxminən 5% təsdidlənib qanun gücünü alır. 2015 ilin yanvarından 2017 ilin yanvar ayına gədər fəaliyyətdə olan Konqresə 7,800 çox qanun layihəsi təqdim olunub. Bu vaxta qədər təqdim olunan qanun layihələrin 326 (ümumi saydan 4 %) səs vermə prosesinə çıxarılıb və onların 100 qanun güvvəsini almışdır (ümumi saydan 1.3%).

Qanun layihəsi Konqresin fəaliyyət dövrünün sonuna qədər qanun kimi təsdiqlənmədi halda o, növbəti Konqresə yenidən təqdim olunmalıdır.

How a Bill Becomes a Law in the United States

Laws begin as ideas, and anyone can propose a law. Even ordinary citizens can propose a law by contacting their Congressman with their ideas. If the Congressman agrees, they can write the ideas into a bill. A bill needs a sponsor, and the Congressman who wrote the idea will try to get other Congressmen to support it before the bill can be introduced. Any of the 100 Senators, 435 Representatives, or 5 non-voting Representatives in Congress can introduce a bill.

Once a bill is introduced, it is placed in “the hopper,” a physical box on the side of the clerk’s desk. The new bill gets a number, and is sent to a committee that focuses on the issues addressed by the bill. For example, there are committees focused on agriculture, education, and international relations, to name just a few. The committee must review, research, and may revise the bill before voting on whether the bill should be considered by a subcommittee, which would review the bill further before sending back to the committee, which will decide whether to approve the bill for consideration on the floor.

Once a bill is approved by a committee, it is sent to the floor – either of the House of Representatives or the Senate, depending on where it was introduced. Once on the floor, a bill is debated and changes can be recommended by members of Congress before the bill is voted on. If approved, the bill goes to the other House of Congress for consideration (the Senate considers all bills approved by the House of Representatives, and vice versa) and it must go through many of the same steps involved in the initial process. The bill only goes to the President if it passes both houses of Congress. The President can sign the bill into law or veto it. The only way to override a veto is if 2/3 of the members in each house of Congress vote to do so. Historically, less than 10% of Presidential vetoes have been overridden.

About 5% of bills that are introduced become law. In the current Congress, which lasts from January 2015 to January 2017, over 7,800 bills have been proposed. So far, 326 have been voted on (4% of those proposed) and 100 have become laws (1.3%)If the bills are not approved as laws by the end of the current Congress, they would need to be resubmitted in the next Congress.